آلودگی هوا و نقش دستگاه تصفیه هوا در کاهش آن
دستگاه تصفیه هوا و کاهش آلودگی
مقدمه
آلودگی هوا مشتمل بر ذرات معلق و گازهای مضری است که غلظت آنها به سطح مضر برای سلامت انسان رسیده است. این آلودگی هم در فضای داخلی ساختمان و هم در محیط خارج وجود دارد. با صنعتی شدن شهرها و کاهش کیفیت هوای محیطی، توجه به راه‌های کاهش و از بین بردن آلودگی، اهمیت بیشتری یافته است.
ذرات معلق و تأثیرات آن بر سلامتی
انواع ذرات معلق
ذرات معلق از مرگبارترین انواع آلودگی هوا محسوب می‌شوند. این ذرات بر اساس اندازه طبقه‌بندی می‌شوند:
- PM10: قطر کمتر از 10 میکرومتر
- PM2.5: قطر کمتر از 2.5 میکرومتر
- ذرات بسیار ریز: قطر کمتر از 0.1 میکرومتر
تأثیرات سلامتی
ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر می‌توانند به ریه نفوذ کرده و حتی وارد جریان خون شوند. این ذرات موجب حمله قلبی، کاهش عملکرد ریه، تشدید آسم، و مرگ ناگهانی در بیماران قلبی و تنفسی می‌شوند.
منابع تولید ذرات معلق
- گرد و غبار جاده‌ها
- فعالیت‌های کشاورزی
- اگزوز وسایل نقلیه
- سوزاندن چوب
- دود ناشی از آتش‌سوزی جنگل‌ها
- صنایع: سیمان، زغال‌سنگ، ذوب آهن، گچ‌پزی، تراشکاری و …
دستگاه تصفیه هوا و کاهش آلودگی
آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار و ریزگردها
در ایران، منشأ ریزگردها عمدتاً کویرها و باتلاق‌های خشک‌شده عراق و بیابان عربستان هستند. این ذرات توسط باد شمال وارد کشور می‌شوند. استان‌های جنوب غربی و جنوبی ایران بیشتر در معرض طوفان‌های گرد و غبار قرار دارند و حدود نیمی از جمعیت کشور تحت تأثیر این آلودگی هستند.
آلودگی هوا ناشی از سوخت‌های فسیلی
دستگاه تصفیه هوا و کاهش آلودگی
سوزاندن سوخت‌هایی مثل زغال‌سنگ، نفت، گازوئیل و بنزین در نیروگاه‌ها و وسایل نقلیه منجر به تولید گازهای آلاینده می‌شود:
- دی‌اکسید گوگرد
- دی‌اکسید نیتروژن
- مونوکسید کربن
- هیدروکربن‌های آروماتیک مثل بنزن
آلودگی هوای داخل ساختمان
دستگاه تصفیه هوا و کاهش آلودگی
سیگار کشیدن
منجر به انتشار مواد شیمیایی سرطان‌زا و آلاینده‌های خطرناک در فضای بسته می‌شود.
عوامل آلرژی‌زا
- گرده گیاهان
- شوره حیوانات خانگی
- هاگ قارچ‌ها
ضرورت استفاده از دستگاه تصفیه هوا
دستگاه تصفیه هوا و کاهش آلودگی
اهمیت تصفیه هوا
انسان‌ها روزانه حدود ۲۰ هزار بار تنفس می‌کنند و همواره در معرض آلودگی‌های محیطی مانند گرد و غبار، دود، قارچ، ویروس و باکتری هستند.
فواید دستگاه تصفیه هوا
- حذف آلاینده‌ها
- کاهش بیماری‌های قلبی، ریوی و آسم
- مفید برای کودکان، سالمندان، زنان باردار و افراد دارای بیماری‌های مزمن
انواع دستگاه تصفیه هوا
بر اساس محل استفاده
- خانگی
- اداری
- کارگاهی
- قابل حمل (مخصوص خودرو)
- پوشیدنی
بر اساس نوع فیلتر و عملکرد
- فیلتر یونی (یونایزر): گرد و غبار، دود، باکتری
- فیلتر HEPA: ذرات بسیار ریز، ویروس‌ها، گرده گیاهان
- فیلتر کربن فعال: بو و گازهای شیمیایی
- اشعه UV: میکروب‌کشی
- فیلتر الکترواستاتیک: گرد و غبار و ذرات معلق
یون‌های منفی یا “ویتامین هوا”
یون‌های منفی، ذرات باردار الکتریکی هستند که باعث حذف آلاینده‌ها و میکروارگانیسم‌های معلق در هوا می‌شوند. در طبیعت، این یون‌ها از طریق آبشارها، رعد و برق و حرکت باد ایجاد می‌شوند و به ایجاد حس آرامش و بهبود سلامت کمک می‌کنند.
دستگاه تصفیه هوا و کاهش آلودگی
تأثیرات مثبت یون‌های منفی
- تسکین اعصاب
- بهبود برونشیت و آلرژی
- کاهش میگرن، خستگی و بی‌خوابی
- افزایش انرژی و بهره‌وری
- از بین بردن باکتری‌ها و ویروس‌ها
دستگاه های تصفیه هوای خودرو
ضرورت استفاده
در خودرو، آلودگی‌هایی مثل:
- دود و بوی سیگار
- آلودگی ناشی از ترافیک
- بخارات سوخت
- گرد و غبار
وجود دارد که سلامت سرنشینان را تهدید می‌کند.
مزایای دستگاههای تصفیه هوای خودرو
- حذف بوی نامطبوع
- کاهش عوامل آلرژی‌زا
- کاهش باکتری‌ها
- ایجاد هوای تازه و پاک
تکنولوژی‌های استفاده شده در دستگاههای تصفیه هوای خودرو
یونیزاسیون
یون‌های منفی باعث ته‌نشین شدن ذرات معلق می‌شوند و هوای خودرو را پاک‌سازی می‌کنند.
تولید اوزون
مناسب برای حذف بوهای قوی، اما باید با احتیاط استفاده شود.
فیلتر HEPA
جذب ذرات بسیار ریز – نیاز به تعویض در بازه‌های مشخص
فیلتر کربن فعال
جذب بو و گازهای شیمیایی – مکمل فیلتر HEPA
دستگاه چند لایه فیلتری
شامل:
- پیش‌فیلتر
- فیلتر کربن فعال
- فیلتر HEPA
این نوع دستگاه‌ها عملکرد جامع‌تری برای پاک‌سازی هوا دارند و برای استفاده در خودرو بسیار مناسب هستند.
