آلودگی هوا و دستگاههای تصفیه آن
آلودگی هوا ، مخلوطی از ذرات معلق و گازهایی است که غلظت آن به محدوده مضر برای انسان رسیده‌است که می‌تواند هم در داخل ساختمان و هم در خارج ساختمان باشد. امروزه و با صنعتی شدن جوامع ، موضوع آلودگی هوا به یکی از مهمترین معضلات کشورهای درحال رشد و شهرهای صنعتی تبدیل شده است
ذرات معلق از مرگبارترین انواع آلودگی هوا محسوب میشوند. این ذرات بر اساس اندازه طبقه بندی می شوند. به عنوان مثال، گرد و غبار PM10 دارای قطر کمتر از 10 میکرومتر، PM2.5 دارای قطر کمتر از 2.5 میکرومترو ذرات بسیار ریز دارای قطر کمتر از 0.1 میکرومتر.می باشند. به ویژه ذراتی که کمتر از ۱۰ میکرومتر قطر دارند، خطرناکتر هستند چراکه به ریه‌ها نفوذ کرده و برخی از آنها حتی وارد جریان خون میشوند و می‌توانند به حمله قلبی، کاهش عملکرد ریه، ضربان نامنظم قلب، تشدید آسم و مرگ ناگهانی در بیماران قلبی و تنفسی منجر شوند.
منابع ذرات معلق در هوا شامل گرد و غبار جاده ها، فعالیت های کشاورزی، اگزوز وسایل نقلیه ، سوزاندن چوب، دود ناشی از آتش سوزی جنگل ها و فعالیت های صنعتی از قبیل سیمان، زغال سنگ، ذوب آهن، کارخانجات گچ‌پزی و کارگاه‌های بزرگ تراشکاری و… میباشد که عامل اصلی بسیاری از بیماری ها از جمله انواع سرطان ، آسم ، آلرژی و سایر بیماریهای تنفسی بوده و برای همه افراد مخصوصا گروههای حساس مثل کودکان ، سالخوردگان ، زنان باردار و افراد دارای بیماریهای خاص بسیار خطرناک می باشد.
گرد و غبار و ریز گردها از جمله آلودگی‌های طبیعی است. در ایران، منشأ اصلی ریزگرد ، کویرها و باتلاق‌های در حال خشک شدن عراق و بیابان عربستان است که خاک و شن‌های آن از طریق باد شُمال به ایران می‌آید. در کشور ما هم در استان‌های جنوب غربی و جنوبی طوفان‌های گرد و غبار رخ می‌دهد . به دلبل طوفان‌های گرد و غبار حدود نیمی از جمعیت ایران با تهدید سلامتی خود مواجه هستند.
دود حاصل از سوزاندن سوخت‌های فسیلی یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا به‌خصوص در شهرهای پرجمعیت محسوب می‌شود. سوزاندن سوخت‌های فسیلی همچون زغال‌سنگ، نفت، گازوئیل و بنزین برای تولید انرژی یا حمل‌ونقل، اثرات جدی بر آلودگی هوا دارد. معمولاً در فصل‌های سرد سال به دلیل شرایط جوی بیشتر این مشکل بروز می‌کند، آلودگی هوای ناشی از این فعالیت‌ها شامل انتشار گازهایی همچون دی‌اکسید گوگرد ، دی‌اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن و هیدروکربن‌های آروماتیک ناسالم مثل بنزن است.
سیگار کشیدن منجر به آزادسازی مواد شیمیایی آلی و غیر آلی می‌شود. سیگار کشیدن در محیط بسته میزان این آلاینده‌ها را در فضا افزایش می‌دهد. در نتیجه برای سلامت اطرافیان که در معرض دود باشند نیز خطرناک و سرطان زا است.
گرده گیاهان، شوره حیوانات خانگی، هاگ و قارچ‌ها و… می‌توانند به عنوان عامل آلرژی در افراد عمل کنند
آلودگی هوا و دستگاههای تصفیه آن
توضیحات کلی در مورد دستگاههای تصفیه کننده هوا
یکی از جدی‌ترین خطرهایی که امروزه سلامت انسان‌ها را تهدید می‌کند آلودگی هوا است. راهکارهای زیادی برای در امان ماندن از آلودگی هوای بیرون خانه وجود دارد. برای مثال ماسک زدن می‌تواند تا حدی از ورود ذرات معلق به ریه جلوگیری کند. انسان‌ها بطور متوسط روزانه ۲۰ هزار بار نفس می‌کشند ، به همین دلیل در معرض آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار، ذرات معلق ، دود ، قارچ و کپک، ویروس‌ها و باکتری‌ها قرار دارند. آسم و آلرژی، بیماریهای قلبی و ریوی تاثیرات نفس کشیدن در هوای آلوده است.
استفاده از یک دستگاه تصفیه هوا می‌تواند به حفظ سلامت افراد مخصوصا کودکان و سالمندان ، افراد مبتلا به آسم پیش رونده و بیماریهای ریوی و زنان باردارکمک کند. دستگاه تصفیه هوا وسیله‌ای است که آلودگی‌های هوا را حذف می‌کند. این وسایل عموماً به عنوان دستگاهی سودمند برای افراد مبتلا به آلرژی و آسم، همچنین از بین بردن دود سیگار به بازار عرضه شده‌است. انواع تجاری دستگاه تصفیه هوا به صورت کوچک و مستقل یا در ابعاد بزرگتر (در دستگاههای تهویه مطبوع در صنایع پزشکی ، صنعتی و تجاری) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
موارد استفاده
آلودگی هوا و دستگاههای تصفیه آن
امروزه و با صنعتی شدن جوامع ، موضوع آلودگی هوا به یکی از مهمترین معضلات کشورهای درحال رشد و شهرهای صنعتی تبدیل شده است ، دستگاههای تصفیه هوا بهترین عملکرد را برای حذف آلاینده‌ها در محیط اطراف دارند.
به طور کلی دستگاههای تصفیه هوا با توجه به سایز و مکان استفاده به مدلهای مختلفی تقسیم میشوند که شامل دستگاه تصفیه هوا خانگی ، دستگاه تصفیه هوا اداری ، دستگاه تصفیه هوا کارگاهی ، دستگاه تصفیه هوای قابل حمل (مناسب خودرو) و دستگاه تصفیه هوای پوشیدنی
دستگاههای تصفیه هوا همچنین با توجه به نوع عملکرد و فیلتراسیون آنها ، نیز تقسیم بندی میگردد. به طور کلی ۵ نوع فیلتر و مکانیزم مختلف برای دستگاههای تصفیه هوا استفاده می‌شود. که شامل:
| فیلتر هوای یونی (یونایزر) | گرد و غبار ، دود ، گرده گیاهان، باکتری ، ذرات معلق |
| فیلتر هپا | گردوغبار، کپک، باکتری، ویروس، گرده گیاهان ، ذرات معلق |
| فیلتر کربن اکتیو | دود و بو |
| تصفیه هوا بوسیله اشعه ماورای بنفش (UV) | کپک ، باکتری، ویروس |
| فیلتر الکترواستاتیک | گرد و غبار، ذرات معلق |
دستگاههای تصفیه هوا به منظور استفاده در محیط‌های مختلف از جمله محیط کاری، خانگی و اتاقک خودرو طراحی و ساخته میشوند.
آلودگی هوا و دستگاههای تصفیه آن
يونهاي منفي یا ویتامین هوا
ذرات باردار الكتريكي هستند كه پراكنده شدن آنها در هوا باعث از بين رفتن آلاينده هاي بسيار ريز و ميكرواورگانيزم هاي موجود در هوا شده و علاوه بر اين، تنفس آنها نيز براي سلامتي بسيار مفيد است. یون هاي منفي در طبيعت از راههاي گوناگون وارد هوا مي شوند. بعنوان مثال در نزديكي يك آبشار ، حركت توفنده آب ، باعث برخورد مولكولها به يكديگر مي شود. در اثر اين برخوردها ، ممكن است الكترون هايي از يك اتم جدا شده و آن را تبديل به اتم با يك بار مثبت كند و پس از جدا شدن از آن ، به يك اتم ديگر منتقل شده و آن را تبديل به يك اتم با بار منفي كند.
اين اتم با بار منفي همان يون منفي مورد نظر ماست.آيا احساس شادي و طراوتي را كه در نزديكي يك آبشار داشته ايد به خاطر مي آوريد؟ اين به دليل پراكنده شدن يونهاي منفي در اطراف آبشار است. اتفاقات مختلفي مثل رعد و برق نيز باعث به وجود آمدن طوفانهاي الكتريكي و در نتيجه پراكنده شدن يون هاي منفي آرامش بخش در هوا مي شوند. يون هاي منفي اعصاب را تسكين داده و شما را سرشار از انرژي مي كنند.
تحقيقات نشان مي دهد كه در هواي تازه طبيعت معمولاً بين 2000 تا 4000 يون منفي در هر سانتيمتر مكعب وجود دارد. در كوهستان ها اين مقدار به بيش از 10000 يون منفي در سانتيمتر مكعب مي رسد. در هواي آلوده شهر ، تعداد يون هاي منفي در هر سانتيمتر مكعب به كمتر از 100 يون مي رسد.
يونهاي منفي به دليل بار منفي خود باعث جذب انواع خاصي از مولكولهاي آلاينده هوا مي شوند. بعنوان مثال: دود سيگار ، گردغبار، گرده گياهان ، اسپري ها و دود ماشين ها ، جذب يون هاي منفي شده و در نهايت تشكيل خوشه مولكولي مي دهند كه وزن سنگين تري از هوا دارد و باعث فرو افتادن خوشه به زمين مي شوند. اين باعث پاكسازي هواي اطراف نيز مي شود.
از ديگر آثار يون هاي منفي مي توان به موارد زير اشاره كرد:
- از بين بردن هيستامين هاي حساسيت زا
- بهبود علايم برونشيت
- كاهش بي خوابي ، ميگرن، سردرد، خستگي و افزايش بهره وري در محيط
- سرعت بخشيدن به بهبود زخمهاي سوختگي ، زخم هاي ناشي از عمل جراحي و كاهش عفونت
- كاهش اثرات منفي دود سيگار، آلرژي به گرده ها ، غبار و ذرات ريز آلاينده
- از بين بردن باكتري ها، ويروس ها و ساير ميكروار گانيزمهاي موجود در هوا
آلودگی هوا و دستگاههای تصفیه آن
دستگاههای تصفیه کننده هوای خودرو
امروزه آلودگی هوا و هوای ناسالم یکی از مشکلاتی می باشد که در اکثر شهر ها وجود دارد و به سلامت انسان آسیب می رساند.مخصوصا اگر زمان قابل توجهی را در خودرو می‌گذرانید، بدون شک در معرض آلاینده‌های زیادی که وارد فضای خودرو میشوند قرار دارید. از قبیل: دود و بوی سیگار، آلودگی ناشی از ترافیک ماشین‌ها، ذرات ریز و درشت گردوخاک، بوی بخاراتی که از بنزین و سوخت خودرو متصاعد می‌شود. و این‌ها تنها تعدادی از عوامل آلودگی هستند.
برای کاهش ریسک و خطر ناشی از آلودگی‌ها و ریزگردها، تصفیه هوای خودرو پیشنهاد می‌شودکه این کار با استفاده از یک دستگاه تصفیه هوا خودرو امکان پذیر است. مهم ترین هدف استفاده از دستگاه تصفیه هوای خودرو ، تنفس هوای سالم و تمیز است. اگر مدت زیادی را بدون استفاده از یک دستگاه تصفیه هوا در خودرو سپری کرده باشید، به محض استفاده از یک دستگاه تصفیه خودرو، قطعا تفاوت را احساس خواهید کرد.
با پاک شدن هوایی که تنفس می‌کنید حس خوشایندی خواهید داشت. سایر مزایای استفاده از یک دستگاه تصفیه هوا در خودرو عبارتند از : کاهش باکتری‌های موجود در محیط ِ، کاهش تحریک کننده های آلرژی ، کاهش یا از بین بردن بوی ناخوشایند در خودرو، (بوی نامطبوع می‌تواند ناشی از سوخت باشد یا همراه با هوا از دریچه‌های خودرو وارد شود) به طور کلی استفاده از یک دستگاه تصفیه هوا در خودرو کمک می‌کند هوای جاری در فضای اتاقک خودرو، تازه و تمیز باشد.
آلودگی هوا و دستگاههای تصفیه آن
تصفیه هوای خودرو با چه روشی انجام می‌شود؟
در ساخت این دستگاه‌ها تکنولوژی‌های مختلفی به کار گرفته می‌شود. از بکارگیری فیلترها گرفته تا تکنولوژی یونیزاسیون یا تولید اوزون. یکی از مهم ترین ویژگی هایی که باید در انتخاب یک دستگاه مناسب برای تصفیه هوای خودرو در نظر بگیریم، این است که از کدام تکنولوژی در ساخت آن استفاده شده است. نوع تکنولوژی، در نحوه تصفیه و پالایش هوا از ذرات گردوغبار، کاهش عوامل آلرژی زا و یا باکتری‌ها تعیین کننده است.
ببینیم هر کدام چگونه کار می‌کند و چگونه به بهبود کیفیت هوای خودرو کمک می‌کند؟
آلودگی هوا و دستگاههای تصفیه آن
دستگاه تصفیه هوای یونیزه خودرو: این دستگاه یون‌های منفی تولید می‌کند. آ‌زاد شدن یون‌های منفی در محیط، ذرات معلق در هوا را باردار کرده و باعث سقوط و ته‌نشین شدن آنها روی سطوح می‌شود. در نتیجه از ورود ریزگردهای معلق، به ریه از طریق تنفس جلوگیری می‌شود. این دستگاه‌ها ذرات معلق در هوا را جذب نمی‌کنند و فقط روی سطوح می‌نشانند. بنابراین شما باید بیشتر، اتاقک خودرو را با جاروبرقی یا دستمال‌های تمیز کننده مناسب تمیز کنید.
دستگاه تصفیه هوا تولید کننده اوزون: ویژگی اصلی دستگاههای تولید کننده اوزون، قدرت آنها در از بین بردن و غلبه بر بوهای تند است. نکته بسیار مهم درمورد این دستگاه‌ها این است که باید میزان اوزون تولید شده بسیار کنترل شده باشد. اگر غلظت اوزون افزایش یابد، می‌تواند اثر منفی بر سلامت انسان داشته باشد. در نتیجه استفاده از این دستگاه‌ها در خودرو باید کاملا با احتیاط صورت گیرد.
فیلتراسیون در دستگاه تصفیه هوای خودرو
فیلتر هپا: در بعضی از دستگاههای تصفیه هوای خودرو، از فیلترهای هپا استفاده می‌شود .فیلترهای هپا، نوعی از فیلترهای الیافی هستند. با ورود هوا به درون دستگاه، این فیلترها ذرات معلق در هوا را به خود جذب می‌کنند. به این ترتیب هوایی که به گردش در می‌آید پاک و عاری از آلودگی خواهد بود. این فیلترها قابل شستشو نبوده و باید در بازه‌های زمانی مناسبی تعویض شوند.
فیلتر کربن فعال: این فیلترها برای جذب بو و گازهایی که از مواد شیمیایی متصاعد میشوند، مناسبند. معمولا از این فیلترها به عنوان مکمل فیلتر هپا در دستگاه تصفیه هوای خودرو استفاده می‌شود. قدرت جذب آن به مقدار زغال فعالی که در آن بکار رفته بستگی دارد. این فیلترها هم پس از تکمیل ظرفیت جذبشان باید عوض شوند.
دستگاه با چند لایه فیلتر: می‌توان گفت بهترین دستگاه برای تصفیه هوا، دستگاهی‌ست که شامل چند فیلتر باشد. ۱) فیلتر اولیه یا پیش فیلتر که برای جذب ذرات و آلاینده‌های بزرگتر میباشد. ۲) فیلتر کربن اکتیو برای حذف بو و گازهای شیمیایی. ۳) فیلتر هپا، برای جذب ذرات بسیار ریز.
